Sygnaliści, prawi donosiciele, gwizdki – osoby zgłaszające naruszenia w firmie, instytucji niedługo zostaną objęci kompleksową ochroną prawną ale powstaje także norma ISO 37002 – wytyczne w sprawie zarządzania systemami zgłaszania nieprawidłowości
ISO 37002 to kolejne wytyczne wspierające firmy we wdrożeniu odpowiednich rozwiązań mających za zadania ograniczenie nieprawidłowości oraz nadużyć w spółkach, nad którymi pracuje obecnie specjalna grupa powołana przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną. Zadaniem tej grupy jest opracowanie nowego, globalnego standardu w sprawie zgłaszania przypadków naruszeń.
Czym jest Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna ?
International Organization for Standardization (ISO) jest niezależną organizacją pozarządową, do której należą 164 krajowe organizacje normalizacyjne. Główna siedziba organizacji znajduje się w Szwajcarii w Genewie.
Eksperci ISO łączą swoją wiedzę i starania, aby opracowywać Międzynarodowe Standardy wspierające innowację i przynoszące rozwiązania na pojawiające się problemy rynkowe szybko rozwijającego się świata, z jednoczesnym zapewnieniem jakości, bezpieczeństwa i wydajności produktów, usług i systemów.
ISO opublikowało już 22771 Międzynarodowych Standardów i dokumentów powiązanych, dotyczących niemal każdej branży, obszaru działalności i technologii. Międzynarodowe Standardy opracowane przez ISO mają wpływ na każdego.
ISO 37002
Projektowana norma ISO 37002 – „Zarządzanie systemami zgłaszania nieprawidłowości – wytyczne” („Whistleblowing management systems – Guidelines”) ma zawierać wytyczne w zakresie skutecznego wdrażania, zarządzania i oceny, utrzymania oraz doskonalenia odpowiedzialnego systemu zarządzania nieprawidłowościami w przedsiębiorstwie. Jej celem ma być wskazanie w jaki sposób prawidłowo wdrażać, zarządzać, oceniać, utrzymywać i rozwijać efektywny system zgłaszania informacji o naruszeniach. Obecnie trwające prace nad wskazaną normą mają zostać zakończone do końca 2021 roku.
Na rynku funkcjonują już m.in. normy: ISO 37001 – zarządzanie systemami antykorupcyjnymi, oraz ISO 19600 – zarządzanie systemami zgodności. Norma ISO 37002 będzie więc kolejną, wspierającą organizacje we wdrażaniu rozwiązań mających na celu ograniczenie nieprawidłowości oraz nadużyć w swojej działalności.
Sposób wprowadzenia ISO 37002 będzie zależał od wielkości, charakteru i specyfiki działalności konkretnego podmiotu – znajdzie więc ona zastosowanie organizacjach różnego typu bez względu na ich wielkość i branżę.
Dodatkowo, norma ISO 37002 nie będzie certyfikowana, a więc będzie stanowić jedynie wskazówki oraz zalecenia dobrych praktyk dotyczących zarządzania informacjami o nieprawidłowościach – nie będą to sprecyzowane wymagania.
W efekcie firma/instytucja powinna wdrożyć mechanizm zarządzania spójnym systemem zgłaszania informacji o naruszeniach, opierający się na zaufaniu do pracodawcy, bezstronności w rozpatrywaniu zgłoszeń oraz ochronie sygnalistów.
Zgodnie z ISO 37002 wzorcowy system zgłaszania informacji o naruszeniach powinien uwzględniać:
Dyrektywa UE
W dniu 16 kwietnia 2019 r. Parlament Europejski przyjął Dyrektywę w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii, która m.in. wprowadziła trzy procedury zgłaszania nieprawidłowości:
Państwa członkowskie mają obowiązek zaimplementować przepisy zawarte w Dyrektywie do krajowych porządków prawnych.
Obecnie na rynku międzynarodowym dużą uwagę poświęca się systemowi zgłaszania naruszeń w organizacjach. Niewątpliwie dobrze zaprojektowany i wdrożony system w tym zakresie przyczyni się do wzrostu zaufania klientów i kontrahentów organizacji, wpłynie na etykę pracy i pozwali na uzyskanie rzetelnych informacji przez osoby zarządzające.
O sygnalistach Justyna Postępska mówiła m.in. w audycji radiowej Trójki. Do odsłuchania tutaj.
Jeżeli są Państwo zainteresowani uzyskaniem dodatkowych informacji w zakresie sposobu wdrożenia ochrony sygnalistów zachęcamy do złożenia zapytania: biuro@justcomply.pl
