JustComply

Autor admin

Dodano 16-03-2018

Projekt ustawy o jawności życia publicznego

Ogólne informacje i założenia

Zgodnie z informacją znajdującą się na stronie Rządowego Centrum Legislacji, projekt ustawy
w dniu 9 stycznia 2018 r. znajdował się już w Stałym Komitecie Rady Ministrów.

Zgodnie z założeniem projektu, miał on wejść w życie z dniem 1 marca 2018 r., z kilkoma wyjątkami, np. przepisy art. 67, 68, 77, 86 mają wejść w życie z upływem 6 miesięcy. Jednakże, obecnie ta data wydaje się być mało prawdopodobna, a stan prac nad projektem wskazuje,
że może on wejść w życie np. w połowie roku. – inf. z 21.02.2018 r.

Głównym celem proponowanego projektu ustawy (z dnia 8 stycznia 2018 r.) jest wzmocnienie transparentności funkcjonowania podmiotów wykonujących władzę publiczną lub gospodarujących majątkiem publicznym oraz wzmocnienie skuteczności mechanizmów antykorupcyjnych. Proponowane zmiany zakładają uporządkowanie obecnie obowiązujących przepisów, jak również wprowadzenie nowych, nieznanych dotąd w polskim prawie, rozwiązań. Dzięki proponowanym w projekcie przepisom wzmocniona zostanie kontrola władzy publicznej i osób ją sprawujących.

Ustawa zawiera przepisy dot. odpowiedzialności za naruszenie przepisów ustawy oraz przepisy karne.

Ustawa określa (art. 1):

Zasady i tryb dostępu do informacji o sprawach publicznych;
Zasady jawności w procesie stanowienia prawa;
Zasady i tryb prowadzenia działalności, której celem jest wywarcie wpływu na organy władzy publicznej w procesie stanowienia prawa;
Środki unikania konfliktu interesów przez osoby pełniące funkcje publiczne,
w tym ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej lub pełnieniu niektórych funkcji;
Zakres przedmiotowy oświadczeń o stanie majątkowym, zwanych dalej „oświadczeniami majątkowymi” oraz osoby obowiązane do składania oświadczeń majątkowych;
Zasady składania, dokonywania korekty oraz ujawniania oświadczeń majątkowych, w tym zakres danych, które podlegają ujawnieniu w tych oświadczeniach;
Zasady analizy i kontroli oświadczeń majątkowych;
Środki ochrony sygnalistów;
Środki przeciwdziałania praktykom korupcyjnym;
Zasady odpowiedzialności za naruszenie przepisów ustawy.

Wybrane definicje

Osobą pełniącą funkcję publiczną, w rozumieniu Ustawy, jest funkcjonariusz publiczny, członek organu samorządowego, osoba zatrudniona w jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi, chyba że wykonuje wyłącznie czynności usługowe, a także inna osoba, której uprawnienia i obowiązki w zakresie działalności publicznej są określone lub uznane przez ustawę lub wiążącą Rzeczpospolitą Polską umowę międzynarodową (z odesłania do def. z KK art. 115
§ 19).

Sygnalistą, w rozumieniu Ustawy, jest osoba fizyczna lub przedsiębiorca, których współpraca
z wymiarem sprawiedliwości polegająca na zgłoszeniu informacji o możliwości popełnienia przestępstwa przez podmiot, z którym jest związana umową o pracę, stosunkiem służbowym lub innym stosunkiem umownym może niekorzystnie wpłynąć na jej sytuację życiową, zawodową, materialną i której prokurator przyznał status sygnalisty.

Średnim przedsiębiorcą, w rozumieniu Ustawy, jest przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz
osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro.

(z odesłania do def. z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej).

Spółka prawa handlowego:

spółka handlowa w rozumieniu ustawy – Kodeks spółek handlowych,
spółka europejska w rozumieniu ustawy z dnia 4 marca 2005 r. o europejskim zgrupowaniu interesów gospodarczych i spółce europejskiej.

Spółka zobowiązana — spółka prawa handlowego spełniająca co najmniej jeden z następujących warunków:

a) udział Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego, państwowej lub samorządowej osoby prawnej stanowi co najmniej 20% kapitału zakładowego lub 20% liczby akcji lub udziałów w tej spółce, lub
b) Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego, państwowa lub samorządowa osoba prawna posiada uprawnienia takie jak przedsiębiorca dominujący w rozumieniu art. 4 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Spółką zobowiązaną jest także każdy podmiot, w którym inna spółka zobowiązana ma co najmniej 20% kapitału zakładowego lub 20% liczby akcji lub udziałów w tej spółce albo spółka, wobec której inna spółka zobowiązana jest przedsiębiorca dominującym w rozumieniu art. 4 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Odniesienie do przedsiębiorców – Domów Maklerskich, spółek giełdowych itd.

Zdecydowana większość zapisów Ustawy dotyczy osób pełniących funkcje publiczne, jednostek samorządu terytorialnego, państwowych osób prawnych itp. Jednakże, część przepisów odnosi się również do przedsiębiorców i spółek.

Obowiązek prowadzenia rejestru umów

W stosunku do spółek zobowiązanych zastosowanie znajdzie art. 9 Ustawy, zgodnie z którym jednostki sektora finansów publicznych, bank państwowy, przedsiębiorstwa państwowe, instytuty badawcze, spółki zobowiązane oraz spółdzielnie mieszkaniowe prowadzą rejestr umów cywilnoprawnych, których skutkiem jest wydatkowanie środków pieniężnych przez te podmioty w kwocie co najmniej 2.000 zł, zwany dalej „rejestrem umów”.

Rejestr umów obejmuje następujące informacje:

identyfikator umowy nadany przez podmiot prowadzący rejestr;
data zawarcia umowy;
dane identyfikujące kontrahenta: nazwa (firma) wraz z numerem NIP, jeżeli go posiada albo imię i nazwisko kontrahenta;
przedmiot umowy;
data początkowa i końcowa okresu realizacji umowy;
całkowita wartość przedmiotu umowy (w kwotach nieobejmujących podatku od towarów i usług), a w przypadku, gdy całkowita wartość przedmiotu umowy nie jest w umowie określona – kwotę zrealizowanych wydatków;
określenie, czy przedmiot umowy jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej;
tryb zawarcia umowy
informacje o zmianie warunków umowy lub zawartych aneksach.

Informacje, o których mowa, wprowadza się do rejestru umów nie później niż 30 dni od daty zawarcia umowy lub od daty dokonania zmian w umowie w zakresie tych informacji.

Rejestr umów w formie umożliwiającej przeszukiwanie oraz sortowanie informacji w nim zawartych, udostępnia się w Biuletynie Informacji Publicznej, podmiotu prowadzącego ten rejestr, a w przypadku gdy ten podmiot nie prowadzi Biuletynu Informacji Publicznej – na stronie internetowej tego podmiotu. Informacji, dotyczących umów objętych ochroną na podstawie przepisów o ochronie informacji niejawnych nie udostępnia się w sposób określony.
Nie umieszcza się w rejestrze umów zawartych na podstawie art. 4 pkt 5, 5b i 5c ustawy Prawo zamówień publicznych

Przedsiębiorstwo państwowe, bank państwowy i spółka zobowiązana, w której udział Skarbu Państwa lub innej spółki zobowiązanej z udziałem Skarbu Państwa, przekracza 20% kapitału zakładowego lub 20% liczby akcji, nie udostępnia w sposób określony informacji, o których mowa. Natomiast, podmioty te udostępniają na stronie internetowej informacje o wydatkach dokonywanych za pomocą służbowych kart płatniczych przez osoby, które mają prawo
do korzystania z tych kart w związku z pełnieniem funkcji w tych podmiotach.

Rejestr umów, nie udostępnianych w sposób ww., przekazuje się Szefowi CBA na koniec miesiąca od daty zawarcia lub zmiany umowy.

Za prowadzenie, aktualizowanie i udostępnienie rejestru umów, przekazywanie Szefowi Centralnego Biura Antykorupcyjnego informacji, które obejmuje rejestr oraz za podanie
w rejestrze umów lub przekazanie Szefowi Centralnego Biura Antykorupcyjnego prawdziwych informacji odpowiada kierownik jednostki organizacyjnej lub członek zarządu wyznaczony przez kolegialny organ zarządzający jednostką organizacyjną.

Osoby pełniące funkcje publiczne, a spółki

Zgodnie z art. 35 – osoba pełniąca funkcje publiczne nie może:

być członkiem organu:

zarządzającego spółki prawa handlowego,
rady nadzorczej lub organu kontrolnego spółki prawa handlowego,
zarządzającego lub kontrolnego spółdzielni, z wyjątkiem rady nadzorczej spółdzielni mieszkaniowej,
zarządzającego stowarzyszenia lub fundacji posiadających możliwość prowadzenia
bądź prowadzących działalność gospodarczą;

być likwidatorem,
być syndykiem lub zarządcą przymusowym w post. upadłościowym albo nadzorcą
lub zarządcą w post. restrukturyzacyjnym,
być pełnomocnikiem wspólnika w spółce prawa handlowego,
być zatrudniona lub wykonywać w spółce prawa handlowego lub innych podmiotach prowadzących działalność gospodarczą na jej rzecz jakichkolwiek odpłatnych zajęć – zakaz nie dotyczy działalności naukowej lub dydaktycznej,
posiadać w spółce prawa handlowego więcej niż 10% akcji lub udziałów albo akcje lub udziały przedstawiające więcej niż 10% kapitału zakładowego – w każdej z tych spółek;
prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami
w osobowej spółce prawa handlowego, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem lub pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności; nie dotyczy
to działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, w formie
i zakresie gospodarstwa rodzinnego, a także prowadzenia działalności gospodarczej w celu świadczenia usług zarządzania na podstawie umowy o świadczenie usług zarządzania, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami.

Przepis art. 35 stosuje się w okresie zajmowania stanowiska lub pełnienia funkcji publicznej przez:

osobę zajmującą kierownicze stanowiska państwowe, wymienione w art. 2 ustawy
o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe;
sędziego Trybunału Konstytucyjnego;
osobę, zajmującą stanowisko: dyrektora generalnego, dyrektora departamentu (jednostki równorzędnej) i jego zastępcy oraz naczelnika wydziału (jednostki równorzędnej) –
w urzędach naczelnych i centralnych organów administracji rządowej oraz innych organów państwowych, dyrektora generalnego urzędu wojewódzkiego, dyrektora wydziału, biura lub delegatury (jednostki równorzędnej) i jego zastępcy oraz głównego księgowego – w urzędach wojewódzkich, kierownika urzędu oraz kierownika delegatury urzędu i ich zastępców –
w urzędach terenowych organów zespolonej i niezespolonej administracji rządowej;
pracownika urzędu państwowego, albo członka korpusu służby cywilnej, zajmującego stanowisko zaliczone do grupy stanowisk równorzędnych ze stanowiskami ww. w rozumieniu przepisów o wynagradzaniu pracowników urzędów państwowych albo członków korpusu służby cywilnej;
innego niż ww. członka korpusu służby cywilnej zatrudnionego w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych lub w jednostkach organizacyjnych Krajowej Administracji Skarbowej;
doradców pełniących funkcje doradców osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe wymienione w art. 2 ustawy o wynagradzaniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe;
dyrektora generalnego NIK oraz kontrolerów NIK;
radcę Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej referendarza zatrudnionego
w Urzędzie Prokuratorii Generalnej Rzeczpospolitej Polskiej oraz pracownika zatrudnionego w Urzędzie Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej do wykonywania zadań,
o których mowa w art. 1 ust. 2 ustawy o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej;
Przewodniczącego, Zastępcę Przewodniczącego oraz członków KNF;
Prezesa, członka zarządu ZUS, a także kierującego komórką organizacyjną Centrali ZUS, dyrektora oddziału ZUS oraz ich zastępców,
Prezesa, zastępcy prezesa oraz dyrektora oddziału regionalnego Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego;
pracownika regionalnej izby obrachunkowej zajmującego stanowiska: prezesa, członka kolegium, naczelnika wydziału oraz inspektora do spraw kontroli;
prezesa, wiceprezesa oraz etatowego członka samorządowego kolegium odwoławczego;
wójta (burmistrza, prezydenta miasta), zastępcę wójta (burmistrza, prezydenta miasta) członka zarządu powiatu, członka zarządu województwa;
skarbnika gminy, sekretarza gminy, kierownika jednostki organizacyjnej gminy, osobę zarządzającą i członka organu zarządzającego gminną osobą prawną oraz inną osobę wydającą decyzje administracyjne w imieniu wójta (burmistrza, prezydenta miasta);
skarbnika powiatu, sekretarza powiatu, kierownika jednostki organizacyjnej powiatu, osobę zarządzającą i członka organu zarządzającego powiatową osobą prawną oraz inną osobę wydającą decyzje administracyjne w imieniu starosty;
skarbnika województwa, sekretarza województwa kierownika wojewódzkiej samorządowej jednostki organizacyjnej, osobę zarządzającą i członka organu zarządzającego wojewódzką osobą prawną oraz inną osobę wydającą decyzje administracyjne w imieniu marszałka województwa;
osobę zajmującą kierownicze stanowisko urzędnicze w urzędzie obsługującym organ jednostki samorządu terytorialnego;
członka zarządu związku metropolitarnego;
osobę zajmującą w banku państwowym stanowisko: prezesa, wiceprezesa, członka zarządu lub skarbnika;
osobę zajmującą w przedsiębiorstwie państwowym stanowisko: dyrektora przedsiębiorstwa, jego zastępcy oraz głównego księgowego;
osobę pełniącą w spółce zobowiązanej funkcje: prezesa, wiceprezesa lub członka zarządu;
osobę zajmującą w agencji państwowej stanowisko: prezesa, wiceprezesa, dyrektora zespołu, dyrektora oddziału terenowego i jego zastępcy – lub stanowisko równorzędne;
sędziego, asesora sądowego, i prokuratora, asesora prokuratury;
funkcjonariusza służb podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, wewnętrznych i Ministrowi Sprawiedliwości;
funkcjonariusza służb specjalnych lub żołnierza wyznaczonego na stanowisko służbowe
w Służbie Kontrwywiadu Wojskowego lub Służbie Wywiadu Wojskowego;
osobę pełniącą czynną służbę wojskową, z wyjątkiem terytorialnej służby wojskowej pełnionej dyspozycyjnie;
osobę wykonującą zawód egzaminatora w zakresie uprawnień do kierowania pojazdami;
państwowego inspektora sanitarnego.

– chyba, że osoba ta uzyskała zgodę w trybie i na zasadach przewidzianych przepisami odrębnych ustaw.

Zgodnie z art. 37 – osoba wymieniona w art. 36 pkt 3, 4 i 15-23 może pełnić funkcje wymienione w art. 38 pkt 1 lit. b, jeżeli została zgłoszona do objęcia tych funkcji w spółce prawa handlowego przez Skarb Państwa, jednostkę samorządu terytorialnego, ich związki lub związek metropolitalny lub spółkę zobowiązaną, w której jest zatrudniona bądź sprawuje funkcje tylko
w ramach sprawowanego przez te podmioty nadzoru nad działalnością spółki, z tym, że jedna osoba nie może być zgłoszona do więcej niż dwóch spółek. Osoba wymieniona w art. 36 pkt 20-23 może: (i) w ramach pełnienia swojej funkcji prowadzić działalność gospodarczą z zakresu zarządzania tą spółką; (ii) nieodpłatnie pełnić funkcje w organie innej spółki dla której ta spółka jest spółką dominującą w rozumieniu art. 4 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Zgodnie z art. 38 – osoba fizyczna nie może, przed upływem trzech lat od zaprzestania zajmowania stanowiska lub pełnienia funkcji wymienionych w art. 36, być zatrudniona lub wykonywać innych odpłatnych zajęć u przedsiębiorcy, jeżeli: (i) brała udział w wydaniu rozstrzygnięć dotyczących bezpośrednio tego przedsiębiorcy, wydawaniu wyroków, decyzji administracyjnych; (ii) brała udział w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie, którego wynikiem było zawieracie umowy dotyczącej robót, dostaw, usług lub zawarcie innej umowy z tym przedsiębiorcą; (iii) nadzorowała lub była wyznaczona przez zamawiającego jako odpowiedzialna za realizację takiej umowy; (iv) kierowała jednostką lub komórką organizacyjną, w której takie rozstrzygnięcie zapadło. Od zakazu tego Ustawa przewiduje pewne wyjątki.

Zgodnie z art. 39 ust. 1 pkt 5 – radny nie mogą posiadać pakietu większego niż 10% udziałów w spółce lub zasiadać we władzach spółki prawa handlowego wykonującej działalność gospodarczą na rzecz urzędu jednostki samorządu terytorialnego, w której uzyskał mandat, a także na rzecz spółek zobowiązanych i jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego, w której uzyskał mandat.

Radni nie mogą posiadać pakietu większego niż 10% udziałów lub akcji w spółkach handlowych z udziałem wojewódzkich osób prawnych lub przedsiębiorców, w których uczestniczą takie osoby. Udziały lub akcje przekraczające ten pakiet powinny być zbyte przez radnego w ciągu
3 miesięcy od pierwszej sesji rady gminy, rady powiatu albo sejmiku województwa.

Oświadczenia majątkowe

Wśród 151 kategorii osób wymienionych w art. 46 Ustawy, które są obowiązane złożyć oświadczenie majątkowe, w kontekście spółek należy zwrócić uwagę na pkt.:

członek organu zarządzającego, członek organu nadzoru lub kontroli, prokurent i likwidator spółki zobowiązanej, a także główny księgowy w takiej spółce — ministrowi właściwemu ze względu na przedmiot działania spółki;
członek organu zarządzającego, członek organu nadzoru lub kontroli, prokurent i likwidator spółki zobowiązanej, a także główny księgowy w takiej spółce — organowi wykonawczemu właściwej jednostki samorządu terytorialnego;

Pozostałe kategorie dotyczą: Prezydenta RP, polityków, różnego rodzaju urzędników i innych pracowników urzędów państwowych, funkcjonariuszy służby cywilnej i inne.

W oświadczeniu majątkowym podaje się m.in. Informacje o (art. 44 ust. 3):

członkostwie w organach spółek prawa handlowego i innych osób prawnych, w tym fundacji, stowarzyszeń i spółdzielni prowadzących działalność gospodarczą, a także pełnieniu innych funkcji w tych podmiotach;
posiadanych udziałach i akcjach w spółkach prawa handlowego;
uczestniczeniu w osobowych spółkach prawa handlowego wraz z informacją o wysokości wniesionych wkładów;
Zatrudnieniu lub wykonywaniu innych zajęć w spółkach prawa handlowego lub innych podmiotach prowadzących działalność gospodarczą;
Prowadzonej działalności gospodarczej, zarządzaniu taką działalnością oraz byciu pełnomocnikiem lub przedstawicielem w prowadzeniu takiej działalności.

Oświadczenia majątkowe składa się (art. 47 Ustawy):

w terminie trzydziestu dni od objęcia stanowiska, funkcji albo zaistnienia innego zdarzenia powodującego objęcie obowiązkiem złożenia oświadczenia majątkowego, według stanu na dzień objęcia stanowiska, funkcji albo zaistnienia innego zdarzenia powodującego objęcie obowiązkiem złożenia oświadczenia majątkowego;
co roku do dnia 30 kwietnia, według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedniego;
w terminie trzydziestu dni od dnia zakończenia zajmowania stanowiska, pełnienia funkcji albo zaistnienia innego zdarzenia powodującego ustanie obowiązku składania oświadczenia majątkowego, według stanu na dzień opuszczenia stanowiska, zaprzestania pełnienia funkcji albo zaistnienia innego zdarzenia powodującego ustanie obowiązku składania oświadczenia majątkowego.

Zgodnie z art. 50 – osoba zobowiązana do złożenia oświadczenia majątkowego może być raz
w roku kalendarzowym wezwana przez Szefa CBA, w związku z prowadzonym postępowaniem, do złożenia oświadczenia majątkowego niezależnie od obowiązku złożenia przez nią oświadczenia rocznego składanego w terminie określonym w art. 47. W związku z realizacją ustawowych zadań Szef CBA może również wezwać w każdym czasie do złożenia oświadczenia majątkowego: (i) każdą osobę pełniącą funkcję publiczną, nieobjętą obowiązkiem złożenia oświadczenia majątkowego określonego w art. 46; (ii) pracowników spółki zobowiązanej nieobjętych obowiązkiem złożenia oświadczenia majątkowego na podstawie art. 46 pkt 130 i 131. W przypadkach, o których mowa, w oświadczeniu majątkowym ujmuje się stan majątkowy na dzień wskazany przez Szefa CBA do dnia określającego majątek w ostatnio złożonym oświadczeniu majątkowym. Oświadczenie majątkowe składa się w terminie 14 dni od dnia wezwania przez Szefa CBA.

Zgodnie z art. 56 –większość oświadczeni majątkowych jest jawna (te dot. pkt 130 i 131 w art. 46 nie są jawne). W BIP na stronie podmiotowej urzędu, na stronie internetowej spółki zobowiązanej lub jednostki organizacyjnej zapewniających obsługę organu lub osoby uprawnionych
do odebrania oświadczenia majątkowego zamieszcza się oświadczenia majątkowe złożone
w danym roku przez osoby zobowiązane do ich złożenia. Oświadczenie majątkowe zamieszcza się na stronie BIP przez okres 6 lat od daty jego udostępnienia.

Sankcje

Oświadczenie majątkowe składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań (art. 52 Ustawy).

Zgodnie z art. 71. – wybór lub powołanie do władz spółki, spółdzielni, fundacji, stowarzyszenia
z naruszeniem zakazów określonych w art. 35, 38 lub art. 40 ust. 4 są z mocy prawa nieważne.

Zgodnie z art. 72 Ustawy – Przedsiębiorca, który zatrudnia osoby wbrew zakazom określonym
w art. 38 podlega karze pieniężnej od 10.000 do 500.000 zł. Wysokość kary określa się
w zależności od charakteru naruszenia oraz skali działalności przedsiębiorcy rozumianej jako obrót brutto z roku poprzedzającego nałożenie kary. W sprawach nałożenia kary, o której mowa, orzeka w drodze decyzji administracyjnej, Szef CBA.

Przeciwdziałanie praktykom antykorupcyjnym

W stosunku do przedsiębiorców, w tym Domy Maklerskie, spółki giełdowe itd., zastosowanie znajdzie Rozdział 10 projektu Ustawy – Przeciwdziałanie praktykom korupcyjnym (art. 67 – 68).

Zgodnie z art. 67 Ustawy – Przedsiębiorca, będący co najmniej średnim przedsiębiorcą, ma obowiązek stosowania wewnętrznych procedur antykorupcyjnych w celu przeciwdziałania przypadkom dokonywania przez osoby działające w imieniu lub na rzecz tego przedsiębiorcy przestępstw określonych w:

229 KK – Kto udziela albo obiecuje udzielić korzyści majątkowej lub osobistej osobie pełniącej funkcję publiczną w związku z pełnieniem tej funkcji;

230 KK – Kto, powołując się na wpływy w instytucji państwowej, samorządowej, organizacji międzynarodowej albo krajowej lub w zagranicznej jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi albo wywołując przekonanie innej osoby lub utwierdzając ją w przekonaniu o istnieniu takich wpływów, podejmuje się pośrednictwa w załatwieniu sprawy w zamian za korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę;

230a KK – Kto udziela albo obiecuje udzielić korzyści majątkowej lub osobistej
w zamian za pośrednictwo w załatwieniu sprawy w instytucji państwowej, samorządowej, organizacji międzynarodowej albo krajowej lub w zagranicznej jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi, polegające na bezprawnym wywarciu wpływu na decyzję, działanie lub zaniechanie osoby pełniącej funkcję publiczną, w związku
z pełnieniem tej funkcji;

296a § 2-4 KK – § 1 – Kto, pełniącemu funkcję kierowniczą w jednostce organizacyjnej wykonującej działalność gospodarczą lub pozostając z nią w stosunku pracy, umowy zlecenia lub umowy o dzieło, żąda lub przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę, w zamian za nadużycie udzielonych mu uprawnień lub niedopełnienie ciążącego na nim obowiązku mogące wyrządzić tej jednostce szkodę majątkową albo stanowiące czyn nieuczciwej konkurencji lub niedopuszczalną czynność preferencyjną na rzecz nabywcy lub odbiorcy towaru, usługi lub świadczenia;
2 – Kto w wypadkach określonych w § 1 udziela albo obiecuje udzielić korzyści majątkowej lub osobistej;
3 – Wypadki mniejszej wagi czynu określonego w § 1 lub § 2;
4 – Wypadki wyrządzenia znacznej szkody majątkowej czynem określonym w § 1.

299 KK – § 1. Kto środki płatnicze, instrumenty finansowe, papiery wartościowe, wartości dewizowe, prawa majątkowe lub inne mienie ruchome lub nieruchomości, pochodzące z korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego, przyjmuje, posiada, używa, przekazuje lub wywozi za granicę, ukrywa, dokonuje ich transferu lub konwersji, pomaga do przenoszenia ich własności lub posiadania albo podejmuje inne czynności, które mogą udaremnić lub znacznie utrudnić stwierdzenie ich przestępnego pochodzenia lub miejsca umieszczenia, ich wykrycie, zajęcie albo orzeczenie przepadku.
2. Karze określonej w § 1 podlega, kto będąc pracownikiem lub działając w imieniu lub na rzecz banku, instytucji finansowej lub kredytowej lub innego podmiotu, na którym na podstawie przepisów prawa ciąży obowiązek rejestracji transakcji i osób dokonujących transakcji, przyjmuje, wbrew przepisom, środki płatnicze, instrumenty finansowe, papiery wartościowe, wartości dewizowe, dokonuje ich transferu lub konwersji, lub przyjmuje je w innych okolicznościach wzbudzających uzasadnione podejrzenie, że stanowią one przedmiot czynu określonego w § 1, lub świadczy inne usługi mające ukryć ich przestępne pochodzenie lub usługi w zabezpieczeniu przed zajęciem.
8. Nie podlega karze za przestępstwo określone w § 1 lub 2, kto dobrowolnie ujawnił wobec organu powołanego do ścigania przestępstw informacje dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz okoliczności jego popełnienia, jeżeli zapobiegło to popełnieniu innego przestępstwa; jeżeli sprawca czynił starania zmierzające do ujawnienia tych informacji i okoliczności, sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary.

305 KK – § 1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, udaremnia lub utrudnia przetarg publiczny albo wchodzi w porozumienie z inną osobą działając na szkodę właściciela mienia albo osoby lub instytucji, na rzecz której przetarg jest dokonywany;
2. Tej samej karze podlega, kto w związku z publicznym przetargiem rozpowszechnia informacje lub przemilcza istotne okoliczności mające znaczenie dla zawarcia umowy będącej przedmiotem przetargu albo wchodzi w porozumienie z inną osobą, działając na szkodę właściciela mienia albo osoby lub instytucji, na rzecz której przetarg jest dokonywany.

art. 46 ust. 1-4 i art. 48 ustawy o sporcie oraz art. 54 ust. 4 i 5 ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych.

Poprzez stosowanie wewnętrznych procedur antykorupcyjnych rozumie się podejmowanie środków organizacyjnych, kadrowych i technicznych mających na celu przeciwdziałanie tworzeniu otoczenia sprzyjającego przypadkom popełniania przestępstw, o których mowa powyżej przez osoby, które działają w imieniu i na rzecz przedsiębiorcy, w szczególności:

Niedopuszczenie do tworzenia mechanizmów służących finansowaniu kosztów, udzielania korzyści majątkowych i osobistych, w tym z wykorzystaniem majątku przedsiębiorstwa;
Zapoznawanie osób zatrudnianych przez przedsiębiorcę z zasadami odpowiedzialności karnej za przestępstwa, o których mowa powyżej;
Umieszczenie w umowach klauzul, stanowiących iż żadna część wynagrodzenia z tytułu wykonania umowy nie zostanie przeznaczona na pokrycie kosztów udzielania korzyści majątkowych i osobistych;
Opracowanie i wdrożenie kodeksu antykorupcyjnego przedsiębiorstwa, jako deklaracji odrzucającej korupcję, podpisany przez każdego pracownika, współpracownika i inny podmiot gospodarczy działający na rzecz przedsiębiorcy;
Określenie i wdrożenie wewnętrznej procedury i wytycznych dotyczących otrzymywanych prezentów i innych korzyści przez pracowników;
Niepodejmowanie decyzji w przedsiębiorstwie w oparciu o działania korupcyjne;
Opracowanie i wdrożenie procedur informowania właściwych organów przedsiębiorcy
o propozycjach korupcyjnych;
Opracowanie i wdrożenie wewnętrznych procedur postępowania w sprawie zgłoszenia nieprawidłowości.

Art. 68 Ustawy zawiera podobne uregulowanie w stosunku do kierownika jednostki sektora finansów publicznych, który jest zobowiązany do opracowania i stosowania w podległej jej jednostce wewnętrznych procedur antykorupcyjnych w celu przeciwdziałania przypadkom dokonywania przez osoby określonych przestępstw.

Odpowiedzialność za naruszenie przepisów ustawy

Zgodnie z art. 77 – Przedsiębiorca, który nie opracował wewnętrznych procedur antykorupcyjnych lub ich nie stosuje lub stosowane wewnętrzne procedury antykorupcyjne były pozorne bądź nieskuteczne i osobie działającej w imieniu lub na rzecz przedsiębiorcy przedstawiono zarzuty popełnienia przestępstwa określonego w art. 67 ust. 1 (ww. przestępstwa) podlega karze pieniężnej w wysokości od 10.000 zł do 10.000.000 zł.

Kary tej nie nakłada się jeżeli postępowanie w sprawie popełnienia wskazanego przestępstwa zostało już wszczęte na podstawie wcześniejszego zawiadomienia złożonego przez tego przedsiębiorcę.

Jeżeli prokurator postawił zarzut popełnienia wskazanych przestępstw, osobie, która działa
w imieniu lub na rzecz przedsiębiorcy realizując zawartą z nim umowę, Szef Centralnego Biura Antykorupcyjnego wszczyna kontrolę tego przedsiębiorcy w zakresie stosowania wewnętrznych procedur antykorupcyjnych.

W przypadku gdy kontrola CBA wykaże, że przedsiębiorca nie opracował wewnętrznych procedur antykorupcyjnych lub ich nie stosował lub stosowane wewnętrzne procedury antykorupcyjne były pozorne bądź nieskuteczne, Szef CBA sporządza wniosek o ukaranie,
w którym zamieszcza opis stanu faktycznego ustalonego w trakcie kontroli i określa wysokość kary. Ustalając wysokość kary Szef CBA bierze pod uwagę w szczególności wagę nieprawidłowości, wysokość korzyści uzyskanej przez przedsiębiorcę, sytuację majątkową przedsiębiorcy oraz okoliczności łagodzące lub obciążające, które wystąpiły w sprawie.

Szef CBA przesyła przedsiębiorcy wniosek o ukaranie oraz wzywa go do uiszczenia kary
w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania. Po bezskutecznym upływie tego terminu Szef CBA kieruje do Prezesa UOKiK wniosek o ukaranie przedsiębiorcy. Wniosek ten wszczyna postępowanie przed Prezesem UOKiK. Karę pieniężną ww. nakłada Prezes UOKiK w drodze decyzji. Ustalenia z kontroli oraz wysokość wnioskowanej przez Szefa CBA kary, zawarte we wniosku o ukaranie, są wiążące dla Prezesa UOKiK.

Przedsiębiorca jest stroną postępowania toczącego się przed Prezesem UOKiK. Szef CBA bierze udział w postępowaniu w charakterze podmiotu zainteresowanego i przysługują mu stosowne uprawnienia.

Prezes UOKiK może odstąpić od wymierzenia kary, w przypadku gdy naruszenie wewnętrznych procedur antykorupcyjnych było nieznaczne lub nie miało wpływu na popełnienie przez osobę, która działała w imieniu lub na rzecz przedsiębiorcy realizując zawartą z nim umowę, zarzucanych jej czynów.

Od decyzji Prezesa UOKiK przysługuje stronie oraz Szefowi CBA odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie – sądu ochrony konkurencji i konsumentów, w terminie miesiąca od dnia jej doręczenia.

Zgodnie z art. 78 Ustawy – Przedsiębiorca, któremu wymierzono ww. karę pieniężną, przez okres 5 lat od daty uprawomocnienia się orzeczenia o wymierzeniu kary nie może ubiegać się
o uzyskanie zamówienia publicznego. Prezes UOKiK wymierzając karę zawiadamia o tym niezwłocznie Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych.